Τὸ ἱερὸ τῆς Ἰτωνίας Ἀθηνᾶς  τῆς   περιοχῆς τοῦ  Ἁλμυροῦ

                     Ἕνα  ἀπὸ τὰ ἱερὰ τῆς Ἰτωνίας Ἀθηνᾶς,  τὰ ὁποῖα ὑπῆρχαν στὴν Θεσσαλία, βρισκόταν στὴν   περιοχὴ τοῦ  Ἁλμυροῦ, στὴν   περιοχὴ  τῆς Ἀχαΐας Φθιώτιδας τῆς ἀρχαιότητας. Τὸ ἱερὸ αὐτὸ τῆς Ἰτωνίας Ἀθηνᾶς  εἶναι τὸ  σημαντικότερο ἀλλὰ καὶ τὸ  ἀρχαιότερο  ἀπὸ ὅλα  τὰ ἄλλα ὁμώνυμα ἱερά.

                     Ἡ ἰδιαιτερότητα, ἡ σημαντικότητα καὶ ἡ πρωταρχικότητα τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ  στὴν   περιοχὴ  τῆς Ἀχαΐας Φθιώτιδας ὑποδεικνύεται καὶ συνίσταται στὸ ὅτι αὐτὸ βρισκόταν στὴ μία καὶ μόνη ὑπάρχουσα ὁμώνυμη πόλη, τὴν Ἴτωνο.

                 Τὸ γεγονὸς αὐτὀ, τῆς συνύπαρξης καὶ τῆς ταυτωνυμίας πόλης καὶ ἱεροῦ, γεγονὸς τὸ ὁποῖο  δὲν ἰσχύει γιὰ κανένα ἄλλο ἱερὸ τῆς θεᾶς αὐτῆς, ὑποδεικνύει τὴν μεγάλη ἀρχαιότητα τῆς πόλης καὶ τοῦ ἱεροῦ ὅπως καὶ ὅτι ἡ πόλη αὐτὴ καὶ τὸ  ἱερὸ της ὑπῆρξαν ἡ  ἀρχικὴ κοιτίδα τῆς λατρείας τῆς θεότητας αὐτῆς. Διαβάστε περισσότερα

Ἡ θεότητα τῆς Ἰτωνίας Ἀθηνᾶς

Ἡ θεϊκὴ ὑπόσταση τῆς Ἰτωνίας Ἀθηνᾶς

Μία  ἀπὸ τὶς  σημαντικὲς θεότητες, ἡ ὁποία  λατρευόταν στὴν Ἀχαΐα Φθιώτιδα, δηλαδὴ στὴ σημερινὴ εὐρύτερη περιοχὴ τοῦ Ἁλμυροῦ, ἀλλὰ καὶ σὲ ὁλόκληρη τὴν Θεσσαλία καὶ ὄχι μόνο, ἦταν ἡ Ἰτωνία Ἀθηνᾶ.

Ἡ θεὰ «Ἰτωνία Ἀθηνᾶ» εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς θεοκρασίας μεταξὺ τῆς πανάρχαιας προολυμπιακῆς θεότητας «Ἰτωνία» καὶ τῆς νεότερης, τῆς ὀλυμπιακῆς, θεότητας τῆς «Ἀθηνᾶς». Στὴ θεοκρασία αὐτὴ   ὑπερίσχυσαν τὰ στοιχεῖα τῆς προλυμπιακῆς θεότητας «Ἰτωνίας» καὶ σχεδόν ἐπικαλύφθηκαν οἱ ἰδιότητες τῆς ὀλυμπιακῆς θεότητας «Ἀθηνᾶς».

Τὰ βασικὰ στοιχεῖα τῆς θεϊκῆς ὑπόστασης τῆς Ἰτωνίας Ἀθηνᾶς  εἶναι κυρίως τὰ στοιχεῖα τοῦ πρώτου θεϊκοῦ συσταστικοῦ της, τῆς θεϊκῆς ὀντότητας «Ἰτωνία». Στὴν θεοκρασία «Ἰτωνίας» καὶ «Ἀθηνᾶς» κυριάρχησαν καὶ ἐπιβλήθηκαν κυρίως οἱ καθαρὲς ἰδιότητες τῆς Ἰτωνίας καὶ σ’ αὐτὲς ἀφομοιώθηκαν οἱ γνωστὲς αὐθεντικὲς ἰδιότητες τῆς Ἀθηνᾶς. Διαβάστε περισσότερα

Ἀνθρωποθυσίες στὸ Λαφύστιο Ἱερὸ

Ἀναφέρεται ὅτι στὸ Λαφύστιο Ἱερὸ τῆς Ἅλου γίνονταν ἀνθρωποθυσίες. Τὸ ἐπίθετο «λαφύστιος» σημαίνει λαίμαργος, ἀχόρταγος, ἀδηφάγος, αὐτὸς ποὺ  καταβροχθίζει, αὐτὸς ὁ ὁποῖος  δὲν χορταίνει. Τὸ ἐπίθετο προέρχεται  ἀπὸ τὸ  ρήμα «λαφύσσω» ἤ «λαφύττω», τὸ ὁποῖο  σημαίνει καταπίνω λαίμαργα, καταβροχθίζω.

Στὴν Ἰλιάδα τοῦ Ὁμήρου, στὸ ἐδάφιο «λ, 173 -176»,  ἀναφέρεται γιὰ τὸ  λιοντάρι τὸ ὁποῖο  σκοτώνει κάποια ἐλαφίνα:

«ἅς τε λέων ἐφόβησε μολὼν ἐν νυκτὸς ἀμολγῷ πάσας· τῇ δέ τ” ἰῇ ἀναφαίνεται αἰπὺς ὄλεθρος· τῆς δ’ ἐξ αὐχέν’ ἔαξε λαβὼν κρατεροῖσιν ὀδοῦσι πρῶτον, ἔπειτα δέ θ’ αἷμα καὶ ἔγκατα πάντα λαφύσσει». Διαβάστε περισσότερα

Ὁ Λαφύστιος Δίας ὡς θεὸς τῆς βροχῆς

Ὁ «Λαφύστιος Δίας»  ἦταν ἕνας πανάρχαιος τοπικὸς  θεὸς τῆς σημερινῆς εὐρύτερης περιοχῆς τοῦ Ἁλμυροῦ, ἡ ὁποία  στὴν ἀρχαιότητα ὀνομαζόταν «Ἀχαΐα Φθιῶτις». Εἰδικότερες ἀναφορὲς ὑπάρχουν γιὰ τὴν λατρεἰα τοῦ Λαφύστιου Δία στὴν   περιοχὴ   τῆς μυθικῆς καὶ κλασικῆς Ἅλου, τῆς Ἅλου ἡ ὁποία βρισκόταν στὴν Πλατανιώτικη Μαγοῦλα,  ἐνῶ δὲν ὑπάρχουν παρόμοιες ἀναφορὲς γιὰ λατρεία του στὴν Ἑλληνιστικὴ Ἅλο, τὴν κατοπινὴ  Ἅλο, ἡ ὁποία βρισκόταν στὴν θέση τῆς σημερινῆς Κεφάλωσης τοῦ Πλατάνου.

Ὁ  «Λαφύστιος Δίας» τῆς μυθικῆς καὶ τῆς κλασικῆς Ἅλου, μὲ τὸ πέρασμα τῶν αἰώνων καὶ τὴν συνακόλουθη ἐξέλιξη τῆς ἀνθρώπινης διανόησης γιὰ τὴν θεϊκὴ ὑπόσταση,  μεταμορφώθηκε σὲ «Μειλίχιο Δία».

Ὁ «Λαφύστιος Δίας» ἦταν ἕνας αὐστηρὸς καὶ δυσεξιλέωτος θεὸς τοῦ Κάτω Κόσμου. Τὸ «Λαφύστιο Ἱερὸ» τῆς κλασικῆς Ἅλου ἦταν ἕνα πανάρχαιο ἱερό. Αὐτὸ ὑποδεικνύεται  καὶ ἀπὸ τὸ  γεγονὸς ὅτι, ὅπως μαρτυρεῖται  ἀπὸ πολλὲς πηγές, σ’ αὐτὸ γίνονταν ἀνθρωποθυσίες, ὅπως ἡ θυσία  ἤ μᾶλλον ἡ ἀπόπειρα  τῆς θυσίας τοῦ Φρίξου καὶ τῆς Ἕλλης. Καὶ οἱ ἀνθρωποθυσίες, ὅπως εἶναι γνωστό, ἔχουν ἀσφαλῶς πανάρχαιες ρίζες. Ἀπόπειρα ἀνθρωποθυσίας ἔγινε, στὸ χῶρο  τῆς Ἅλου καὶ στὸ Λαφύστιο Ἱερό, καὶ ἀργότερα, ὅταν ἀποπειράθηκαν νὰ θυσιάσουν τὸν ἴδιο τὸν Ἀθάμαντα, ὅταν αὐτὸς προσπάθησε νὰ ξαναπάρει τὸν θρόνο του. Διαβάστε περισσότερα

Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΧΑΪΑ ΦΘΙΩΤΙΔΑ

(ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΛΜΥΡΟΥ)

Α΄.  Λατρευτικὰ Ἱερὰ

Τὸ Ἱερὸ τοῦ Λαφύστιου Δία

Ἱστορικὰ στοιχεῖα

Ξακουστὸ καὶ σεβαστὸ ἱερὸ κατὰ τὴν ἀρχαιότητα στὴν εὐρύτερη   περιοχὴ τοῦ  Ἁλμυροῦ, ἀλλὰ καὶ στὸν γενικότερο θεσσαλικὸ χῶρο, ἦταν τὸ  Ἱερὸ τοῦ Λαφύστιου Δία, τὸ  ὁποῖο βρισκόταν κάπου στὴν   περιοχὴ  τῆς  μυθικῆς καὶ κλασικῆς Ἅλου.

Ἡ ἀκριβὴς θέση τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ δὲν εἶναι γνωστὴ στὴν ἐποχὴ μας. Δὲν ἔχουν βρεθεῖ    ἀποδεικτικὰ ἀρχαιολογικὰ εὑρήματα καὶ στοιχεῖα, ἀποδεικτικὰ τῆς ἀκριβοῦς    θέσης του. Ἔτσι μόνο ἁπλὲς καὶ βεβαίως ἐπιστημονικῶς ἀτεκμηρίωτες καὶ ἀστήρικτες ἀπὸ ἀσφαλῆ  ἀρχαιολογικὰ εὑρήματα ὑποθέσεις μπορεῖ    νὰ διατυπωθοῦν γιὰ τὸ  θέμα αὐτό, βασισμένες μόνο σὲ ἔμμεσες ἱστορικὲς πληροφορίες.

Σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ  θέμα τῆς ἀκριβοῦς θέσης τοῦ ἱεροῦ τοῦ Λαφύστιου Δία, γιὰ τὴν ὁποία δὲν ὑπάρχουν ἀσφαλεῖς πληροφορίες, διαθέτουμε ἀρκετὰ στοιχεῖα καὶ μυθολογικὲς καὶ ἱστορικὲς ἀναφορὲς γιὰ τὴν φύση καὶ τὴν ὑπόσταση τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ.

Εἶναι βέβαιο, ὡστόσο, ὅτι τὸ  ἱερὸ τοῦ Λαφύστιου Δία τῆς περιοχῆς τῆς μυθικῆς καὶ κλασικῆς Ἅλου τῆς Ἀχαΐας Φθιώτιδας ἦταν ἕνα πανάρχαιο ἱερὸ πανθεσσαλικῶς, τοὐλάχιστον, σεβαστὸ καὶ  γνωστό. Ἦταν, ὁπωσδήποτε, ἀρχαιότερο  ἀπὸ τὸ  ὁμώνυμο ἱερὸ τὸ ὁποῖο  βρισκόταν στὴν Βοιωτία, γιὰ τὸ  ὁποῖο ὑπάρχουν ἀναφορές, οἱ ὁποῖες, ἄν δὲν μελετηθοῦν μὲ ἐπισταμένη  καὶ προσεκτικὴ προσέγγιση, ἐμπεριέχουν τὴν δυνατότητα σύγχυσης μὲ τὸ  ἱερὸ τῆς  Ἅλου, ὅπως καὶ συμβαίνει. Διαβάστε περισσότερα

                                           Η Ανδρομάχη πριγκίπισσα των Φθιωτίδων Θηβών;

                Γιὰ τὴν Ἀνδρομάχη καὶ τὶς σχέσεις της μὲ τὸν Νεοπτόλεμο καὶ τὸν πατέρα τοῦ Νεοπτλέμου, τὸν Αχιλλέα, ὑπάρχουν καὶ ἄλλα στοιχεῖα πολύ ἐνδιαφέροντα, καὶ ἀμφιλεγόμενα ἴσως, ἀλλὰ τὰ ὁποῖα  πρέπει ν’ ἀναφερθοῦν ἀφοῦ ἀσχολούμαστε μὲ τὴν  Μυθολογία τῆς περιοχῆς τοῦ Ἁλμυροῦ καὶ τῆς Ἀχαΐας Φθιώτιδας.

                  Ἡ  Ἀνδρομάχη ἦταν κόρη τοῦ Ἡετίωνα, ὁ ὁποῖος, συμφώνως μὲ ὅσα ἀναφέρει ὁ Ὅμηρος στὴν Ἰλιάδα του, ἦταν βασιλιὰς στὶς Ὑποπλάκιες Θῆβες τῆς Κιλικίας. Ὑποπλάκιες Θῆβες σημαίνει, κατὰ τοὺς εἰδικοὺς ἐρευνητὲς  καὶ ἐπιστήμονες τῆς ἐτυμολογίας, πόλη μὲ τὸ ὄνομα Θῆβες, ἡ ὁποία βρισκόταν στοὺς πρόποδες κάποιου βουνού τὸ ὁποῖο  λεγόταν Πλάκον ἤ Πλάκος.  Ἦταν, δηλαδή, οἱ Θήβες «ὑπὸ  τὸ(ν) Πλάκον».

                     Ὅπως ὅμως μᾶς βεβαιώνει ὁ Στράβωνας, κατὰ τὴν ἐποχή του, στὴν Κιλικία ἀλλὰ καὶ στὴν γύρω ἀπὸ αὐτὴν περιοχὴ δὲν ὑπῆρχε, οὔτε πόλη Θῆβες οὔτε ὄρος Πλάκον. Ἡ ἀνυπαρξία αὐτή, ἀκόμα καὶ ὡς ὀνομασίας ἤ καὶ ὡς ἀνάμνησης μιᾶς πόλης Θῆβες καιὶ ἑνὸς ὄρους  Πλάκον, ἀπὸ τὴν ἐποχή ἀκόμα τοῦ Στράβωνα, δημιούργησε στοὺς ἐρευνητὲς πολλὰ προβλήματα. Διαβάστε περισσότερα

                                                                                  Οἰκογενειακὴ ζωὴ

                     Πῶς ἦταν ὀργανωμένη ἡ οἰκογενειακὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων τῆς Νεολιθικῆς Ἐποχῆς; Ὑπῆρχαν καὶ καλλιεργοῦνταν οἰκογενειακὲς καὶ συγγενικὲς σχέσεις; Πραγματοποιοῦνταν κοινὲς κοινωνικὲς ἐκδηλώσεις;  Ὑπῆρχαν οἰκογενειακὲς καὶ συγγενικὲς ἑορταστικὲς συναθροίσεις ἤ καὶ φιλικὲς ἐπισκέψεις σὲ συγγενικὰ ἤ γειτονικὰ σπίτια; Πραγματοποιοῦνταν ἰδιαίτερες συναντήσεις μόνο μεταξὺ γυναικῶν ἤ μόνο μεταξὺ ἀνδρῶν γιὰ εὐχάριστη κουβεντούλα σὲ κάποιες βραδυνὲς ὧρες σχόλης καὶ ἀνάπαυσης;

                 Σαφεῖς καὶ τεκμηριωμένες ἀπαντήσεις, στηριγμένες μὲ ἀσφάλεια σὲ ἀνασκαφικὰ δεδομένα καὶ εὑρήματα, στὰ παραπάνω καὶ σὲ ἄλλα παρόμοια ἐρωτήματα, εἶναι δύσκολο ἀλλὰ καὶ ἀνεύθυνο νὰ δοθοῦν. Γραπτὲς πηγὲς δὲν ὑπάρχουν, ἀφοῦ τὰ ὅποια δεδομένα διαθέτουμε ἀνήκουν στὴν προϊστορικὴ ἐποχή, κατὰ  δὲν ὑπάρχουν γραπτές πηγὲς καὶ τὰ  «βουβά» ἀρχαιολογικὰ εὑρήματα δὲν μποροῦν νὰ δώσουν σαφεῖς ἀπαντήσεις σὲ τέτοια ἐρωτήματα.

                 Ἀπομένει ἡ ἁπλή, διὰ τῆς κοινῆς λογικῆς,  ἑρμηνευτικὴ προσέγγιση κάποιων εὑρημάτων. Καὶ ἡ ἑρμηνευτικὴ αὐτὴ   προσέγγιση διὰ τῆς κοινῆς λογικῆς τοῦ σημερινοῦ παρατηρητῆ πρέπει νὰ εἶναι ἀπαλλαγμένη, ὅσο εἶναι δυνατόν αὐτὸ νὰ γίνει,  ἀπὸ τὶς  ἀγκυλώσεις τῆς διαμορφωμένης καὶ παγιωμένης σύγχρονης ἀντίληψης καὶ νοοτροπίας. Διαβάστε περισσότερα

                                                                  Κοινωνικὴ καὶ κοινοτικὴ ζωὴ

Σ’ ὅλους  τοὺς νεολιθικοὺς οἰκισμοὺς τῆς εὐρύτερης περιοχῆς τοῦ Ἁλμυροῦ βρέθηκαν πήλινα εἰδώλια. Τὰ περισσότερα  ἀπὸ αὐτά, ὅπως συνήθως συμβαίνει καὶ σὲ ὅλους  τοὺς νεολιθικοὺς οἰκισμοὺς στὸν ἑλλαδικὸ χῶρο, παρίσταναν γυναικεῖες μορφές. Πολύ   λιγότερα ἦταν ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα  παρίσταναν ἀνδρικὲς μορφὲς  ἤ ζῶα.

Ἡ ἐξήγηση τοῦ φαινομένου αὐτοῦ, κατὰ τὴν προσωπική μου ἐκτίμηση, ἔχοντας ὑπ’ ὄψη καὶ διάφορες  ἄλλες ἀπόψεις, πρέπει νὰ ἀναζητηθεῖ, ἄν ὄχι   ἀποκλειστικῶς καὶ μόνο, ὁπωσδήποτε στὸ μεγαλύτερο  ποσοστό τους,    στὸ δέος καὶ στὴν ἔκθαμβη στάση τοῦ νεολιθικοῦ ἀνθρώπου μπροστὰ στὸ θαυμαστὸ γεγονὸς τῆς γέννησης, τῆς δημιουργίας νέας ζωῆς, ἡ ὁποία  εἶναι κυρίως  ἀποκλειστικῶς γυναικεία δυνατότητα.

Ὁ   μεγάλος ἀριθμὸς τῶν   γυναικείων εἰδωλίων δὲν σημαίνει, δὲν μπορεῖ    νὰ σημαίνει, κατὰ τὴν ἐκτίμησὴ μας,  ὅτι  εἶναι ἀποκλειστικῶς ἀφιερώματα καὶ μόνο σὲ κάποια «Ἀνώτερη Δύναμη», στὴν θεὰ Γαῖα ἤ ἕνα εἶδος λατρευτικῆς ἀπεικόνισης τῆς θεᾶς Γαίας, ὡς προστάτιδας καὶ προσωποποίησης τῆς γέννησης καὶ τῆς δημιουργίας, ὅπως ὑποστηρίζεται ἀπὸ κάποιους  μελετητές. Διαβάστε περισσότερα

                                                        Ἡ καθημερινὴ ζωὴ τῶν νεολιθικῶν κατοίκων

                      Ἡ καθημερινὴ ζωὴ τῶν κατοίκων τῶν δεκαοκτὼ γνωστῶν μέχρι τώρα καὶ καταγραμμένων νεολιθικῶν οἰκισμῶν τῆς εὐρύτερης περιοχῆς Ἁλμυροῦ πρέπει νὰ κυλοῦσε ἀρκετὰ ἤρεμα, χωρὶς ἰδιαιτέρως σοβαρὰ προβλήματα. Ἕνα ἥσυχο οἰκογενειακὸ ἀλλὰ καὶ κοινωνικὸ περιβάλλον, μία ἤρεμη κατάσταση, φαίνεται ὅτι ἦταν ἡ συνήθης καθημερινὴ ἀτμόσφαιρα τῆς ζωῆς τῶν νεολιθικῶν κατοίκων τῆς εὐρύτερης περιοχῆς τοῦ Ἁλμυροῦ στὸ μεγαλύτερο μέρος τῆς ζωῆς τους.

                    Συνηθισμένη βασικὴ καθημερινὴ ἐνασχόληση καὶ φροντίδα τῶν κατοίκων πρέπει νὰ ἦταν μόνο ἡ ἐξασφάλιση τῆς ἀπαραίτητης τροφῆς τὴν ὁποία προμηθεύονταν  ἀπὸ τὶς  δικὲς τους γεωργικὲς καὶ κτηνοτροφικὲς ἐργασίες. Καὶ ἡ ἐξασφάλιση αὐτὴ τῆς καθημερινῆς τροφῆς δὲν πρέπει νὰ συναντοῦσε μεγάλες δυσκολίες. Οἱ κλιματολογικές, ἐδαφολογικὲς καὶ περιβαλλοντικὲς συνθῆκες τῆς περιοχῆς τους δὲν ἦταν πολὺ ἀντίξοες. Ὅλοι οἱ νεολιθικοὶ  οἰκισμοὶ τῆς περιοχῆς     βρίσκονταν  σὲ πεδινὰ καὶ  ὁμαλὰ μέρη. Δὲν ἔχουν ἐντοπισθεῖ εὑρήματα νεολιθικῶν οἰκισμῶν σὲ πολὺ ὀρεινὰ μέρη.  Ὁ πληθυσμὸς τῶν ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι  ζοῦσαν στὴν   περιοχὴ τοῦ  Ἁλμυροῦ κατὰ τὴν Νεολιθικὴ Ἐποχή,  ὅπως  αὐτὸ διαφαίνεται ἀπὸ τὸν ἀριθμὸ τῶν μέχρι τώρα ἀνακαλυφθέντων καὶ ἐρευνηθέντων νεολιθικῶν οἰκισμῶν, ἦταν σαφῶς λιγότερος  ἀπὸ τὸν πληθυσμὸ ὁ ὁποῖος  μποροῦσε νὰ ζήσει σ’ αὐτήν. Ὑπῆρχε ὑπεραρκετὴ ἔκταση κατάλληλη γιὰ ἐκμετάλλευση καὶ κυρίως ἡ ἔκταση αὐτὴ   ἦταν εὔφορη. Διαβάστε περισσότερα

                                                         Τὰ δύο Ζερέλια, οἱ «Ὀφθαλμοὶ  τοῦ Διὸς»

               Ὅπως εἶναι βεβαιωμένο,  ἀπὸ τὶς  τοπικὲς ἀρχαιολογικὲς ἔρευνες καὶ ἀνασκαφές, ὁ νεολιθικὸς οἰκισμὸς ὁ ὁποῖος  ἱδρύθηκε καὶ ἀναπτύχθηκε στὸ «Καραντζάνταλι»  ἦταν λίγο ἀρχαιότερος  ἀπὸ τὸν νεολιθικὸ  οἰκισμὸ «Μαγοῦλα Ζερέλια», ὁ ὁποῖος βρισκόταν λίγο πιὸ πέρα  ἀπὸ αὐτόν, λίγο περισσότερο  ἀπὸ  ἕνα χιλιόμετρο.

                  Ὁ νεολιθικὸς οἰκισμὸς «Καραντζάνταλι» δημιουργήθηκε κατὰ τὴν Ἀρχαιότερη Νεολιθικὴ Ἐποχὴ, κάπου μεταξὺ τοῦ 6.700/6.500 καὶ τοῦ 5.800/5.600 π.Χ., ἐνῶ ὁ οἰκισμὸς «Μαγοῦλα Ζερέλια» πρέπει νὰ ἱδρύθηκε κατὰ Μέση Νεολιθικὴ Ἐποχὴ, κάπου μεταξὺ τοῦ 5.800/5.600 καὶ τοῦ 5.400/5.300 π.Χ., ἄν καὶ κάποιες τελευταῖες ἀρχαιολογικὲς ἔρευνες οἱ ὁποῖες πραγματοποιήθηκαν στὴ Μαγοῦλα Ζερέλια  ἀπὸ τὸ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ὁδηγοῦν σὲ ἀρχαιότερες ἀκόμα ἐποχές. Τὰ ἀρχαιολογικὰ εὑρήματα τῶν δύο αὐτῶν γειτονικῶν νεολιθικῶν οἰκισμῶν ὑποδεικνύουν ὅτι ὑπῆρξε  μία ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία οἱ δύο αὐτοὶ νεολιθικοὶ οἰκισμοὶ  συνυπῆρχαν.

                   Λεπτομερέστερες μελέτες καὶ ἐξετάσεις τῶν σχετικῶν ἀρχαιολογικῶν εὑρημάτων τῶν δύο γειτονικῶν αὐτῶν νεολιθικῶν οἰκισμῶν, τοῦ «Καραντζάνταλι» καὶ τῶν «Ζερελίων», ὁδηγοῦν μὲ ἀρκετὰ μεγάλη βεβαιότητα, στὴν ἄποψη ὅτι ὁ νεολιθικὸς οἰκισμὸς «Μαγοῦλα Ζερέλια» ἦταν ἕνας οἰκισμὸς ὁ ὁποῖος διαδέχτηκε χρονικῶς, ὅσο αὐτὸ διαφαίνεται τοὐλάχιστον στὴν μεγάλη ἀκμή του, τὸν νεολιθικὸ οἰκισμὸ «Καραντζάνταλι» καὶ μάλιστα ὅτι ὑπῆρξε μία χρονικὴ περίοδος, μεταξὺ τοῦ τέλους τῆς Ἀρχαιότερης Νεολιθικῆς καὶ τῆς ἀρχῆς τῆς Μέσης Νεολιθικῆς Ἐποχῆς, κατὰ τὴν ὁποία συνυπῆρξαν οἱ δύο αὐτοὶ  γειτονικοὶ  νεολιθικοὶ  οἰκισμοί. Διαβάστε περισσότερα