Ὁ Λαφύστιος Δίας ὡς θεὸς τῆς βροχῆς

Ὁ «Λαφύστιος Δίας»  ἦταν ἕνας πανάρχαιος τοπικὸς  θεὸς τῆς σημερινῆς εὐρύτερης περιοχῆς τοῦ Ἁλμυροῦ, ἡ ὁποία  στὴν ἀρχαιότητα ὀνομαζόταν «Ἀχαΐα Φθιῶτις». Εἰδικότερες ἀναφορὲς ὑπάρχουν γιὰ τὴν λατρεἰα τοῦ Λαφύστιου Δία στὴν   περιοχὴ   τῆς μυθικῆς καὶ κλασικῆς Ἅλου, τῆς Ἅλου ἡ ὁποία βρισκόταν στὴν Πλατανιώτικη Μαγοῦλα,  ἐνῶ δὲν ὑπάρχουν παρόμοιες ἀναφορὲς γιὰ λατρεία του στὴν Ἑλληνιστικὴ Ἅλο, τὴν κατοπινὴ  Ἅλο, ἡ ὁποία βρισκόταν στὴν θέση τῆς σημερινῆς Κεφάλωσης τοῦ Πλατάνου.

Ὁ  «Λαφύστιος Δίας» τῆς μυθικῆς καὶ τῆς κλασικῆς Ἅλου, μὲ τὸ πέρασμα τῶν αἰώνων καὶ τὴν συνακόλουθη ἐξέλιξη τῆς ἀνθρώπινης διανόησης γιὰ τὴν θεϊκὴ ὑπόσταση,  μεταμορφώθηκε σὲ «Μειλίχιο Δία».

Ὁ «Λαφύστιος Δίας» ἦταν ἕνας αὐστηρὸς καὶ δυσεξιλέωτος θεὸς τοῦ Κάτω Κόσμου. Τὸ «Λαφύστιο Ἱερὸ» τῆς κλασικῆς Ἅλου ἦταν ἕνα πανάρχαιο ἱερό. Αὐτὸ ὑποδεικνύεται  καὶ ἀπὸ τὸ  γεγονὸς ὅτι, ὅπως μαρτυρεῖται  ἀπὸ πολλὲς πηγές, σ’ αὐτὸ γίνονταν ἀνθρωποθυσίες, ὅπως ἡ θυσία  ἤ μᾶλλον ἡ ἀπόπειρα  τῆς θυσίας τοῦ Φρίξου καὶ τῆς Ἕλλης. Καὶ οἱ ἀνθρωποθυσίες, ὅπως εἶναι γνωστό, ἔχουν ἀσφαλῶς πανάρχαιες ρίζες. Ἀπόπειρα ἀνθρωποθυσίας ἔγινε, στὸ χῶρο  τῆς Ἅλου καὶ στὸ Λαφύστιο Ἱερό, καὶ ἀργότερα, ὅταν ἀποπειράθηκαν νὰ θυσιάσουν τὸν ἴδιο τὸν Ἀθάμαντα, ὅταν αὐτὸς προσπάθησε νὰ ξαναπάρει τὸν θρόνο του. Διαβάστε περισσότερα

Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΧΑΪΑ ΦΘΙΩΤΙΔΑ

(ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΛΜΥΡΟΥ)

Α΄.  Λατρευτικὰ Ἱερὰ

Τὸ Ἱερὸ τοῦ Λαφύστιου Δία

Ἱστορικὰ στοιχεῖα

Ξακουστὸ καὶ σεβαστὸ ἱερὸ κατὰ τὴν ἀρχαιότητα στὴν εὐρύτερη   περιοχὴ τοῦ  Ἁλμυροῦ, ἀλλὰ καὶ στὸν γενικότερο θεσσαλικὸ χῶρο, ἦταν τὸ  Ἱερὸ τοῦ Λαφύστιου Δία, τὸ  ὁποῖο βρισκόταν κάπου στὴν   περιοχὴ  τῆς  μυθικῆς καὶ κλασικῆς Ἅλου.

Ἡ ἀκριβὴς θέση τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ δὲν εἶναι γνωστὴ στὴν ἐποχὴ μας. Δὲν ἔχουν βρεθεῖ    ἀποδεικτικὰ ἀρχαιολογικὰ εὑρήματα καὶ στοιχεῖα, ἀποδεικτικὰ τῆς ἀκριβοῦς    θέσης του. Ἔτσι μόνο ἁπλὲς καὶ βεβαίως ἐπιστημονικῶς ἀτεκμηρίωτες καὶ ἀστήρικτες ἀπὸ ἀσφαλῆ  ἀρχαιολογικὰ εὑρήματα ὑποθέσεις μπορεῖ    νὰ διατυπωθοῦν γιὰ τὸ  θέμα αὐτό, βασισμένες μόνο σὲ ἔμμεσες ἱστορικὲς πληροφορίες.

Σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ  θέμα τῆς ἀκριβοῦς θέσης τοῦ ἱεροῦ τοῦ Λαφύστιου Δία, γιὰ τὴν ὁποία δὲν ὑπάρχουν ἀσφαλεῖς πληροφορίες, διαθέτουμε ἀρκετὰ στοιχεῖα καὶ μυθολογικὲς καὶ ἱστορικὲς ἀναφορὲς γιὰ τὴν φύση καὶ τὴν ὑπόσταση τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ.

Εἶναι βέβαιο, ὡστόσο, ὅτι τὸ  ἱερὸ τοῦ Λαφύστιου Δία τῆς περιοχῆς τῆς μυθικῆς καὶ κλασικῆς Ἅλου τῆς Ἀχαΐας Φθιώτιδας ἦταν ἕνα πανάρχαιο ἱερὸ πανθεσσαλικῶς, τοὐλάχιστον, σεβαστὸ καὶ  γνωστό. Ἦταν, ὁπωσδήποτε, ἀρχαιότερο  ἀπὸ τὸ  ὁμώνυμο ἱερὸ τὸ ὁποῖο  βρισκόταν στὴν Βοιωτία, γιὰ τὸ  ὁποῖο ὑπάρχουν ἀναφορές, οἱ ὁποῖες, ἄν δὲν μελετηθοῦν μὲ ἐπισταμένη  καὶ προσεκτικὴ προσέγγιση, ἐμπεριέχουν τὴν δυνατότητα σύγχυσης μὲ τὸ  ἱερὸ τῆς  Ἅλου, ὅπως καὶ συμβαίνει. Διαβάστε περισσότερα

                                           Η Ανδρομάχη πριγκίπισσα των Φθιωτίδων Θηβών;

                Γιὰ τὴν Ἀνδρομάχη καὶ τὶς σχέσεις της μὲ τὸν Νεοπτόλεμο καὶ τὸν πατέρα τοῦ Νεοπτλέμου, τὸν Αχιλλέα, ὑπάρχουν καὶ ἄλλα στοιχεῖα πολύ ἐνδιαφέροντα, καὶ ἀμφιλεγόμενα ἴσως, ἀλλὰ τὰ ὁποῖα  πρέπει ν’ ἀναφερθοῦν ἀφοῦ ἀσχολούμαστε μὲ τὴν  Μυθολογία τῆς περιοχῆς τοῦ Ἁλμυροῦ καὶ τῆς Ἀχαΐας Φθιώτιδας.

                  Ἡ  Ἀνδρομάχη ἦταν κόρη τοῦ Ἡετίωνα, ὁ ὁποῖος, συμφώνως μὲ ὅσα ἀναφέρει ὁ Ὅμηρος στὴν Ἰλιάδα του, ἦταν βασιλιὰς στὶς Ὑποπλάκιες Θῆβες τῆς Κιλικίας. Ὑποπλάκιες Θῆβες σημαίνει, κατὰ τοὺς εἰδικοὺς ἐρευνητὲς  καὶ ἐπιστήμονες τῆς ἐτυμολογίας, πόλη μὲ τὸ ὄνομα Θῆβες, ἡ ὁποία βρισκόταν στοὺς πρόποδες κάποιου βουνού τὸ ὁποῖο  λεγόταν Πλάκον ἤ Πλάκος.  Ἦταν, δηλαδή, οἱ Θήβες «ὑπὸ  τὸ(ν) Πλάκον».

                     Ὅπως ὅμως μᾶς βεβαιώνει ὁ Στράβωνας, κατὰ τὴν ἐποχή του, στὴν Κιλικία ἀλλὰ καὶ στὴν γύρω ἀπὸ αὐτὴν περιοχὴ δὲν ὑπῆρχε, οὔτε πόλη Θῆβες οὔτε ὄρος Πλάκον. Ἡ ἀνυπαρξία αὐτή, ἀκόμα καὶ ὡς ὀνομασίας ἤ καὶ ὡς ἀνάμνησης μιᾶς πόλης Θῆβες καιὶ ἑνὸς ὄρους  Πλάκον, ἀπὸ τὴν ἐποχή ἀκόμα τοῦ Στράβωνα, δημιούργησε στοὺς ἐρευνητὲς πολλὰ προβλήματα. Διαβάστε περισσότερα

Η Φιλάρχαιος Εταιρείας Αλμυρού «Όθρυς» διοργανώνει εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Κώστα Ακρίβου με τίτλο «Ανδρωμάχη» το Σάββατο 18 Μαΐου 2024, στις 19.30 μ.μ., στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης των Ζερελίων.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν η κ. Ρένα Κοντογεωργάκη, φιλόλογος, και ο συγγραφέας Κώστας Ακρίβος.

Πρόκειται για την τραγική ιστορία μιας  γυναίκας, που αξιώθηκε να γίνει σύζυγος, μητέρα, βασίλισσα. Η ζωή της μοιράστηκε απ’ τον πόλεμο ανάμεσα στην ευτυχία και την ατίμωση, στη χαρά και την ντροπή. Ίσως να μην υπήρχε πιο επιτυχημένο όνομα απ’ αυτό που της έδωσαν: Ανδρομάχη. Μόνο που έγινε ένα λάθος: Ανδρωμάχη θα ’ταν  το πιο σωστό. Γιατί δεν ήταν ένας ο άνδρας εκείνος με τον οποίο έδωσε τις μάχες της αλλά πολλοί. Άνδρες που τη λάτρεψαν και άλλοι που την κηλίδωσαν, αφήνοντας ανεξίτηλα στο κορμί και στην ψυχή της τα σημάδια τους. Το χαμόγελο το βρήκε ξανά όταν πήγε να την κερδίσει η απελπισία.

                                                                                  Οἰκογενειακὴ ζωὴ

                     Πῶς ἦταν ὀργανωμένη ἡ οἰκογενειακὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων τῆς Νεολιθικῆς Ἐποχῆς; Ὑπῆρχαν καὶ καλλιεργοῦνταν οἰκογενειακὲς καὶ συγγενικὲς σχέσεις; Πραγματοποιοῦνταν κοινὲς κοινωνικὲς ἐκδηλώσεις;  Ὑπῆρχαν οἰκογενειακὲς καὶ συγγενικὲς ἑορταστικὲς συναθροίσεις ἤ καὶ φιλικὲς ἐπισκέψεις σὲ συγγενικὰ ἤ γειτονικὰ σπίτια; Πραγματοποιοῦνταν ἰδιαίτερες συναντήσεις μόνο μεταξὺ γυναικῶν ἤ μόνο μεταξὺ ἀνδρῶν γιὰ εὐχάριστη κουβεντούλα σὲ κάποιες βραδυνὲς ὧρες σχόλης καὶ ἀνάπαυσης;

                 Σαφεῖς καὶ τεκμηριωμένες ἀπαντήσεις, στηριγμένες μὲ ἀσφάλεια σὲ ἀνασκαφικὰ δεδομένα καὶ εὑρήματα, στὰ παραπάνω καὶ σὲ ἄλλα παρόμοια ἐρωτήματα, εἶναι δύσκολο ἀλλὰ καὶ ἀνεύθυνο νὰ δοθοῦν. Γραπτὲς πηγὲς δὲν ὑπάρχουν, ἀφοῦ τὰ ὅποια δεδομένα διαθέτουμε ἀνήκουν στὴν προϊστορικὴ ἐποχή, κατὰ  δὲν ὑπάρχουν γραπτές πηγὲς καὶ τὰ  «βουβά» ἀρχαιολογικὰ εὑρήματα δὲν μποροῦν νὰ δώσουν σαφεῖς ἀπαντήσεις σὲ τέτοια ἐρωτήματα.

                 Ἀπομένει ἡ ἁπλή, διὰ τῆς κοινῆς λογικῆς,  ἑρμηνευτικὴ προσέγγιση κάποιων εὑρημάτων. Καὶ ἡ ἑρμηνευτικὴ αὐτὴ   προσέγγιση διὰ τῆς κοινῆς λογικῆς τοῦ σημερινοῦ παρατηρητῆ πρέπει νὰ εἶναι ἀπαλλαγμένη, ὅσο εἶναι δυνατόν αὐτὸ νὰ γίνει,  ἀπὸ τὶς  ἀγκυλώσεις τῆς διαμορφωμένης καὶ παγιωμένης σύγχρονης ἀντίληψης καὶ νοοτροπίας. Διαβάστε περισσότερα