Ἡ συγκέντρωση  τῶν ἀγωνιστῶν τῆς Μαγνησίας  στὸ Μοναστῆρι τῆς Παναγίας Ξενιᾶς

καὶ τὸ ὁριστικὸ τέλος τοῦ ἀγῶνα

                 Οἱ περισσότεροι τῶν ὁπλαρχηγῶν τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ κινήματος τῆς περιοχῆς Ἁλμυροῦ, μετὰ τὴν κατάληψη τοῦ Πλατάνου ἀπὸ τοὺς Τούρκους, κατέφυγαν σὲ ἄλλα μέρη. Ὁ Θρασύβουλος Βελέντζας καὶ ὁ ἀνηψιός του Ἰωάννης Βελέντζας, ὁ γιὸς τοῦ Ἀχιλλέα, οἱ ὁποῖοι εἶχαν καὶ τὶς μεγαλύτερες καὶ ἀξιολογότερες ὁμάδες ἀγωνιστῶν, μετακινήθηκαν πρὸς τὸ Πήλιο καὶ ἔλαβαν μέρος στοὺς ἐκεῖ  ἀγῶνες. Ὁ Ἀχιλλέας Βελέντζας κατέφυγε στὴν περιοχὴ τῆς Σούρπης.

               Μετὰ τὸ τέλος τῶν μαχῶν στὴν περιοχὴ τοῦ Πηλίου, τὴν περιγραφὴ τῶν ὁποίων δὲν περιλαμβάνουμε στὴν παροῦσα ἐργασία, καὶ κυρίως μετὰ τὴν μάχη, τὴν κατάληψη καὶ τὴν καταστροφὴ τῆς Μακρυνίτσας ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ἀποφασίστηκε ἡ συγκέντρωση ὅλων τῶν Ἑλλήνων πολεμιστῶν τῆς Μαγνησίας στὴν περιοχὴ τῆς Σούρπης τοῦ Ἁλμυροῦ.

             Ἡ διαφυγή, ὡστόσο, τόσων πολεμιστῶν, νικημένων καὶ ἀπογοητευμένων, ἀπὸ τὴν περιοχὴ του Πηλίου, μέσα ἀπὸ τὶς ἐνδιάμεσες τουρκοκρατούμενες πεδινὲς περιοχὲς  τοῦ  Βόλου καὶ τοῦ Ἁλμυροῦ, στὴν περιοχὴ τῆς Σούρπης  ἦταν μία πολὺ  παράτολμος καὶ ἄκρως ριψοκίνδυνη ἀπόπειρα. Διαβάστε περισσότερα

Μία ἄλλη ἐπισκόπηση

τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ  κινήματος τοῦ ἔτους 1878

                   Θὰ παρεμβάλουμε στὴ θέση αὐτή, θεωρῶντας το χρήσιμο συμπλήρωμα, ἕνα μικρὸ ἀπόσπασμα σχετικὸ μὲ  τὸ παρὸν κεφάλαιο, ἀπὸ τὰ  «Φθιωτικὰ» τοῦ Νικολάου Γιαννοπούλου, τὰ ὁποῖα ἐκδὀθηκαν τὸ ἔτος 1891, λίγα μόλις χρόνια   μετὰ τὴν πραγματοποίηση τῶν ἀναφερομένων γεγονότων καὶ, ὡς ἐκ τούτου, βεβαιωμένα καὶ ἀπὸ ἀφηγήσεις αὐτοπτῶν μαρτύρων:

                «Καὶ ταῦτα μὲν κατὰ τοὺς βυζαντινοὺς χρόνους. Κατὰ δὲ τὴν ὑποταγὴν τῆς Θεσσαλίας εἰς τοὺς Τούρκους τῷ 1414 ὑπετάχθη καὶ ἡ χώρα αὕτη. Καὶ οἱ μὲν Ἕλληνες, καθάπερ καὶ οἱ τῆς λοιπῆς Θεσσαλίας, ἀπεχώρησαν εἰς τὰ ὄρη, προτιμήσαντες  τὴν τραχύτητα τοῦ τόπου τῆς τουρκικῆς τυραννίας, οἱ δὲ Τοῦρκοι κατέλαβον τὴν εὔφορον πλὴν ἔρημον ἤδη χώραν καὶ πρὸς συνοικισμὸν ταύτης προσεκάλεσαν ἐκ τοῦ Ἰκονίου τῆς Ἀσίας, ὡς ἀνωτέρω εἶπον, τουρκικὸν γεωργικὸν πληθυσμόν, εἰς ὅν διένειμαν τὴν ἔρημον χώραν. Διαβάστε περισσότερα

Οἱ ἀγωνιστὲς οἱ ὁποῖοι  εἶχαν συγκεντρωθεῖ στὴν Βρύναινα καὶ ἔλαβαν μέρος στὴν δοξολογία καὶ στὴν κήρυξη τῆς ἔναρξης τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ ἀγῶνα,  ἀποφάσισαν, σὲ πρώτη φάση, νὰ καταλάβουν τὸ Κάτω Μοναστῆρι τῆς Παναγίας Ξενιᾶς, τὸ ὁποῖο κατεῖχαν ὀχυρωμένοι σ’ αὐτὸ 50 Ὀθωμανοί. Ἦταν ἡ τουρκικὴ στρατιωτικὴ μονάδα ἡ ὁποία εἶχε ἕδρα τὴν Βρύναινα τὸν προηγούμενο χρόνο 1877, ὅπως ἀνέφερε ὁ Δἠμαρχος Πτελεατῶν Γενναῖος Σκούρας σὲ ἀναφορά του, τὴν ὁποία παρουσιάσαμε σὲ προηγούμενες σελίδες.

Στὴν σύσκεψη τῶν καπεταναίων τῆς Βρύναινας ἀποφασίστηκε ἡ κατάληψη τοῦ Μοναστηριοῦ καὶ ρίφθηκε ἡ ἰδέα νὰ γίνει ἀκόμα καὶ ἡ ἀνατίναξή  του σε περίπτωση κατὰ τὴν ὁποία ἡ κατάληψή του δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ ἐπιτευχθεῖ διαφορετικά. Ἡ ἰδέα αὐτὴ, ὡστόσο,  ἀπορρίφθηκε ἀμέσως. Ὁ πολιτικὸς ἀρχηγὸς τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ κινήματος τῆς περιοχῆς Ἁλμυροῦ Δ. Οἰκονομίδης εἶπε ὅτι ἕνα τέτοιο ἱστορικὸ καὶ  θρησκευτικὸ καὶ μνημεῖο, ὅπως τὸ Μοναστῆρι τῆς Παναγίας Ξενιᾶς, δὲν εἶναι δυνατὸν  νὰ καταστραφεῖ γιὰ 50 Ὀθωμανούς. Διαβάστε περισσότερα

Τὸ ἀπελευθερωτικὸ κίνημα τοῦ  ἔτους 1878

                    Τὸ ἀπελευθερωτικό κίνημα τοῦ ἔτους 1878 ἦταν  γιὰ τὴν Θεσσαλία τὸ  σημαντικότερο ἀπὸ ὅλα τὰ προηγούμενα γιατὶ ἦταν καὶ τὸ ἀποτελεσματικότερο, ἀφοῦ  ὡς τελικὸ ἀποτέλεσμα εἶχε τὴν ἀπελευθέρωσή της ἀπὸ τὸν  τουρκικό ζυγό. Ἰδιαιτέρως γιὰ τὴν περιοχὴ Ἁλμυροῦ ἦταν χαρακτηριστικὰ σημαντικὸ γιατὶ  μετὰ ἀπὸ αὐτὸ  ἀποκαταστάθηκε ὁ ἀπὸ πενῆντα χρόνια ὑφιστάμενος ἐντελῶς ἀφύσικος τεμαχισμός της μεταξὺ τῆς Τουρκικῆς καὶ τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπικρατείας.

                Ἦταν ἀκόμα τὸ σημαντικότερο ἀπελευθερωτικὸ κίνημα ἀπὸ ὅλα ὅσα εἶχαν προηγηθεῖ καὶ ἀπὸ τὴν ἄποψη τῆς φανερῆς καὶ ἔμπρακτης συμμετοχῆς τῆς Ἑλληνικῆς Κυβέρνησης, αὐτὴ τὴν  φορά, σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ ἀπελευθερωτικὸ κίνημα τοῦ ἔτους 1854. Διαβάστε περισσότερα

                Τὴν ἄποψη αὐτὴ εἶχε καὶ ὁ Ἠλίας Παπαηλιόπουλος, αὐτόπτης μάρτυρας τῶν γεγονότων καὶ ἔχοντας πλήρη γνώση τῆς ὅλης κατάστασης, ὁ ὁποῖος, ἄν καὶ ἦταν ὑποχρεωμένος νὰ   ὑπακούει καὶ νὰ συμπεριφέρεται σύμφωνα μὲ τὶς κυβερνητικὲς ὁδηγίες,  ὡς  πρώην γραμματέας τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου καὶ προσωπικὸς ἀντιπρόσωπος τοῦ Ὄθωνα, δὲν δίστασε, συνεχίζοντας τὴν παραπάνω ἐπιστολή του, νὰ διαβεβαιώσει  πατέρα του:

              «’Εάν προϋπῆρχε συνεννόησις μεταξὺ τῶν  σωμάτων καὶ σχέδιον προσβολῆς, ἦτο ἄφευκτος ἡ κυρίευσις τῶν τουρκικῶν πυροβόλων, καὶ πιθανὴ ἡ ἐντὸς τῆς  Πόλεως τοῦ Ἁλμυροῦ εἴσοδός  μας».

                     Γίνεται φανερὸ καὶ ἀπὸ ὅλα αὐτὰ καὶ  ἐπιβεβαιώθηκε ἀπὸ ὅσα ἀκολούθησαν ὅτι ὑπῆρχε ἀσυμφωνία μεταξὺ τῶν διαφόρων ἀρχηγῶν γιὰ τὴν συνέχιση τῶν ἀπελευθερωτικῶν ἐνεργειῶν καὶ τὴν μορφὴ τὴν ὁποία ἔπρεπε αὐτὲς νὰ πάρουν. Διαφαίνεται μάλιστα ὅτι ὑπῆρχε καὶ  παρέμβαση τῆς Γαλλίας καὶ τῆς Ἀγγλίας  τόσο γιὰ τὴν διασπορὰ καὶ τὴν ἀνάπτυξη καὶ τὴν καλλιέργεια τῶν  διαφωνιῶν  μεταξὺ τῶν διαφόρων ὁπλαρχηγῶν ὅσο καὶ γιὰ τὸ  ἀδικαιολόγητο σταμάτημα μιᾶς τόσο ἐλπιδοφόρας ἐξέλιξης τῶν γεγονότων. Διαβάστε περισσότερα

               Παρ’ ὅλο, λοιπόν, τὸ γενικὸ ἀντίθετο κλῖμα καὶ τὶς ἐχθρικὲς διαθέσεις  τῶν ξένων δυνάμεων, στὴν ἐλεύθερη Ἑλλάδα ἐπικρατοῦσε γενικὸς ἐνθουσιασμός.   Ἒτσι ἡ κυβέρνηση τοῦ Κουντουριώτου, μὴν μπορῶντας νὰ παραβλέψει τὴν πίεση αὐτὴ ὁλόκληρου τοῦ Ἑλληνισμοῦ καὶ  γιὰ νὰ συμπαρασταθεῖ στὸ ἀπελευθερωτικὸ αὐτὸ κίνημα χορήγησε ἀμνηστία  σὲ πολλοὺς καταδικασμένους «ληστές», σύμφωνα μὲ τὸν χαρακτηρισμὸ ὁ ὁποῖος εἶχε δοθεῖ στοὺς ἀγωνιστὲς τῶν προηγούμενων ἀπελευθερωτικῶν κινημάτων, μεταξὺ τῶν ὁποίων αὐτὴ τὴν φορὰ καὶ στοὺς Ἰωάννη καὶ Ἀχιλλέα Βελέντζα.

           Ὁ διευθυντὴς τῶν φυλακῶν τῆς Χαλκίδας, Νικόλαος Λεωτσάκος, μὲ δική του πρωτοβουλία, ἄφησε ἐλεύθερους πολλοὺς κρατούμενους προκειμένου αὐτοὶ νὰ πάρουν μέρος στὸ νέο ἀπελευθερωτικὸ κίνημα. Καὶ δὲν περιορίστηκε  μόνο σ’ αὐτό. Πῆρε καὶ ὁ ἴδιος ἀπὸ τὸ ὁπλοστάσιο τῆς φυλακῆς τὰ ἀπαραίτητα ὅπλα καὶ ὅπλισε 250 φυλακισμένους, τοὺς ὁποίους διοργάνωσε σὲ ἔνοπλη ἀπελευθερωτικὴ ὁμάδα τῆς ὁποίας ἀνέλαβε τὴν ἀρχηγία. Διαβάστε περισσότερα

Τὸ ἀπελευθερωτικὸ κίνημα τοῦ ἔτους 1854

Α”  ΜΕΡΟΣ

                Τὸ κοινὸ χαρακτηριστικὸ γνώρισμα ὅλων τῶν ἀπελευθερωτικῶν κινημάτων τῶν Ἑλλήνων, μετὰ ἐκεῖνο τῶν ἐτῶν 1821 – 1830, ἀποτέλεσμα τοῦ ὁποίου ἦταν ἡ δημιουργία τοῦ πρώτου Ἑλληνικοῦ Κράτους, εἶναι ἡ ἐχθρικὴ ἀντιμετώπισή τους ἀπὸ τὶς ἰσχυρές χῶρες τῆς Εὐρώπης. Περισσότερο ἔντονη ἀλλὰ καὶ περισσότερο συστηματικῶς ὀργανωμένη καὶ συνδυασμένη ἡ ἐχθρικὴ αὐτὴ ἀντιμετώπιση τῶν ἰσχυρῶν κρατῶν τῆς Εὐρώπης, κυρίως τῆς Γαλλίας καὶ τῆς Ἀγγλίας, ἀλλὰ καὶ   τῆς Ρωσίας, ἦταν εἰδικῶς ἀπέναντι στὸ ἀπελευθερωτικὸ  κίνημα τοῦ ἔτους 1854.

                 Γενικῶς τὸ πολιτκὸ κλῖμα τῆς Εὐρώπης κατὰ τὸ  ἔτος 1854 ἦταν, σαφέστατα καὶ ρητῶς καὶ κατηγορηματικῶς διατυπωμένο, ἐναντίον κάθε ἀπελευθερωτικοῦ κινήματος τῆς Ἑλλάδας. Ἡ ἐποχὴ αὐτή, τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ κινήματος τοῦ ἔτους 1854,  οὐδεμία ὁμοιότητα εἶχε μὲ τὴν ἐποχὴ τοῦ  κινήματος τῶν ἐτῶν 1821 -1830, ἄν καὶ τὰ δύο ἀπελευθερωτικὰ αὐτὰ κινήματα ἀπέβλεπαν στὸν ἴδιο ἀκριβῶς σκοπό, τὴν ἀπελευθέρωση σκλαβωμένων ἑλληνικῶν χωρῶν καὶ λαῶν. Διαβάστε περισσότερα

Οἱ  ἀπελευθερωτικὲς δραστηριότητες

τῆς περιόδου 1845 – 1848

                 Σ’  ὁλόκληρο τὸ χρονικὸ διάστημα μετὰ τὴν δημιουργία τοῦ πρώτου Ἑλληνικοῦ Κράτους, ἀπὸ τὸ 1830 μέχρι καὶ τὸ ἀπελευθερωτικὸ κίνημα τοῦ ἔτους 1854, ὁ μεγάλος Ἁλμυριώτης ἀγωνιστὴς τοῦ ἀγῶνα τῶν ἐτῶν 1821 -1830, Ἰωάννης Βελέντζας, δὲν ἔπαυσε νὰ  θεωρεῖ καὶ νὰ ἐπιδιώκει ὡς κυρίαρχη ἀποστολή του τὴν ἀπελευθέρωση τῆς ἰδιαίτερης πατρίδας του καὶ  τῆς  Θεσσαλίας ὁλόκληρης, καὶ νὰ ἀγωνίζεται γιὰ τὸν σκοπὸ αὐτόν.

                     Ἀπὸ τὸ ἔτος 1844 καὶ μετά, βλέποντας νὰ ἀποτυγχάνουν τὰ ἔνοπλα ἀπελευθερωτικὰ κινήματά του, γιὰ τὴν ἐπίτευξη τοῦ πάγιου καὶ σταθεροῦ αὐτοῦ σκοποῦ του, ἄρχισε νὰ ἀσχολείται, ὄχι πλέον μόνο μὲ ἔνοπλες ἐξεγέρσεις, οἱ ὁποῖες, ὅπως ἀποδείχτηκε, ἦταν ἐκ τῶν προτέρων γνωστὸ ὅτι θὰ ἀντιμετωπίζονταν ἐχθρικῶς ἀπὸ ὅλους, ἀλλὰ καὶ μὲ δραστηριότητες πολιτικοῦ χαρακτῆρα.  Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1844

              Ἀπελευθερωτικὸ κίνημα πραγματοποιήθηκε στὴν περιοχὴ τοῦ Ἁλμυροῦ καὶ τρία μόλις χρόνια κατόπιν, κατὰ τὸ ἔτος 1844. Ἄν καὶ δὲν εἶναι γνωστὲς ὀνοματικὰ πολλὲς ἰδιαίτερες πληροφορίες γιὰ τοὺς πρωταγωνιστὲς τοῦ κινήματος αὐτοῦ καὶ τὶς   ἐνέργειές τους, θεωροῦμε βέβαιο ὅτι δὲν ἔλειπε ἀπὸ αὐτό, ἄν,  κρυπτόμενος πάντοτε, δὲν πρωταγωνιστοῦσε   καὶ πάλι ὁ Ἰωάννης Βελέντζας.

                  Εἶναι ἐπίσης βέβαιο ὅτι καὶ αὐτὸ τὸ κίνημα, ὅπως ὅλα τὰ ἀπελευθερωτικὰ κινήματα μετὰ ἐκεῖνο τῶν ἐτῶν  1821 -1830, ἔγινε χωρὶς τήν, φανερὴ τοὐλάχιστον, ὑποστήριξη ἐκ μέρους τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους. Ἡ ὑποστήριξη τοῦ  ἀπελευθερωτικοῦ αὐτοῦ κινήματος ἐξ ἄλλου ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸ Κράτος δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ὑπάρξει, οὕτως ἤ ἄλλως, διότι αὐτό, ὅπως  διαφαίνεται ἀπὸ τὶς ἐλάχιστες πληροφορίες οἱ ὁποῖες εἶναι γνωστές, ἦταν περιορισμένο τοπικῶς, τοὐλάχιστον  κατὰ τὴν ἔναρξή του, ἀποκλειστικῶς καὶ μόνο στὴν περιοχἠ τοῦ Ἁλμυροῦ. Διαβάστε περισσότερα