Μέσα σε μια πολύ ζεστή ατμόσφαιρα στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αλμυρού πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου η παρουσίαση του νέου τεύχους του «Δελτίου» της Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού «ΟΘΡΥΣ». Του επιστημονικού σωματείου που, από το 1896 που συστάθηκε, ανέπτυξε και εξακολουθεί μέχρι σήμερα να αναπτύσσει δράσεις που αναδεικνύουν τον Αλμυρό. Μία από αυτές τις δράσεις, που έγινε παράδοση, είναι η έκδοση του «Δελτίου» από τον βασικό ιδρυτή της Φιλαρχαίου, τον αείμνηστο Γιαννόπουλο. Η πρακτική αυτή συνεχίστηκε από τον Βίκτωρα Κοντονάτσιο το 1997 με την επαναδραστηριοποίηση του σωματείου. Έκτοτε κυκλοφορεί κάθε χρόνο ένα τεύχος. Αυτή ήταν η χρονιά του 26ου τόμου του «Δελτίου».
Πρόκειται για ένα συλλογικό τόμο, στις σελίδες του οποίου η σύγχρονη αρχαιολογική έρευνα συναντάται με την ιστορία του χώρου, προσφέροντάς μας νέα στοιχεία για τη διαχρονική κατοίκηση της περιοχής μας. Εστιάζουμε την προσοχή μας στο νεολιθικό οικισμό των Ζερελίων αλλά και τον οικισμό της αρχαίας «Άλου» στη Μαγούλα Πλατανιώτικη και μαθαίνουμε για τον ξεχωριστό εμπορικό ρόλο που διαδραμάτισε ο πολυπολιτισμικός μεσαιωνικός Αλμυρός στον ελλαδικό χώρο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Παρακολουθούμε τις ξένες και ελληνικές επιστημονικές αρχαιολογικές ομάδες να επιδίδονται σε επιφανειακές έρευνες, αλλά και τον Γιαννόπουλο στις μοναχικές «αρχαιολογικές εκδρομές» του έναν αιώνα πριν στην προσπάθειά του να περισώσει όσο το δυνατόν περισσότερες αρχαιότητες. Παρακολουθούμε ακόμα τον Γιαννόπουλο, με τις λιγοστές σ’ αυτόν διαθέσιμες τότε ιστορικές πηγές, να πασχίζει να αφηγηθεί τη θεσσαλική ιστορία μέσα από μια γλαφυρή αρχαιολογική επισκόπηση και ξαφνιαζόμαστε συναντώντας στο τελευταίο κείμενο τον Στέφανο Κομμητά να αναπτύσσει τη μαθηματική του σκέψη διαλεγόμενος με τις ιδέες του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Η θεματολογία του Δελτίου διευρύνεται έτσι, ξεφεύγοντας από το πλαίσιο μιας τοπικού χαρακτήρα ερευνητικής προσπάθειας.
Στην εκδήλωση παρέστη τόσο ο Δήμαρχος Αλμυρού κ. Βαγγέλης Χατζηκυριάκος, τον οποίο η Φιλάρχαιος Εταιρεία ευχαρίστησε για την όμορφη και παραγωγική συνεργασία που είχαν, όσο και ο νεοεκλεγμένος Δήμαρχος κ. Δημήτρης Εσερίδης, στον οποίο ευχήθηκε καλή θητεία· θητεία, στην οποία προσβλέπει με ελπίδα για μια πολύ καλή συμπόρευση στο χώρο του πολιτισμού.
Ομιλητές στην παρουσίαση αυτού του τόμου ήταν η αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας με αρμοδιότητα την περιοχή του Αλμυρού κ. Βάσω Ροντήρη και ο Πρόεδρος της Φιλαρχαίου Εταιρείας και Επιμελητής του Δελτίου κ. Βίκτωρ Κοντονάτσιος. Την όλη εκδήλωση συντόνισε και προλόγισε η κ. Ελένη Δημάκου, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Φιλαρχαίου Εταιρείας.
Μέσα από ένα γοητευτικό ταξίδι στο χρόνο, που ξεκινούσε από τον νεολιθικό Αλμυρό και έφτανε ως τα νεότερα και σύγχρονα χρόνια, οι τρεις ομιλητές κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον των παρισταμένων σε όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης.
Ο Πρόεδρος της Φιλαρχαίου δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην τιτάνια εκδοτική προσπάθεια στην οποία επιδόθηκε η Φιλάρχαιος μετά την ανασύστασή της, τονίζοντας ότι καμία άλλη τοπική ιστορία δεν μπορεί να συγκριθεί με τις χιλιάδες σελίδες των δημοσιευμένων εργασιών που περιλαμβάνονται στις εκδόσεις της Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού.
Πραγματικά, είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε τη σημασία της εκδοτικής δράσης της Φιλαρχαίου, όχι μόνο στο να αναδεικνύει την πόλη ή την ευρύτερη περιοχή του Αλμυρού, αλλά κυρίως για το γεγονός ότι αντιμετωπίζει τον τόπο με μια αίσθηση χρέους, με τη βούληση να δημιουργήσει μια παρακαταθήκη γνώσης σχετικά με την περιοχή του Αλμυρού και την ιστορία της. Η βαθύτερη γνωριμία με τον τόπο, είναι πολύ σημαντική, καθοριστική θα λέγαμε, για την εξέλιξή του. Το φυσικό περιβάλλον, η ιστορία, τα μνημεία είναι περιουσιακό απόθεμα που έχει τη δύναμη να έλξει γύρω του τον άνθρωπο, την κοινωνία, τον πολιτισμό, την αειφόρο ανάπτυξη, την οικονομία. Όλα αυτά συνδέονται, δίνουν αξία στην περιοχή μας και εναπόκειται πλέον σε εμάς τους ίδιους τους Αλμυριώτες να αξιοποιήσουμε αυτή τη γνώση για το μέλλον μας. Με άλλα λόγια, όλη αυτή η «αλμυριώτικη» βιβλιογραφία που δημιουργείται χρόνο με το χρόνο, με τα «Δελτία», με τους τόμους των «Αχαιοφθιωτικών», μας βοηθά να μάθουμε τον τόπο μας, να τον εκτιμήσουμε, να τον βοηθήσουμε να αναπτυχθεί και να τον προβάλλουμε με εξωστρεφή αυτοπεποίθηση. Μια αυτοπεποίθηση που πηγάζει από την ιστορία, το τοπίο και τα μνημεία της περιοχής.
Η νέα διοίκηση της Φιλαρχαίου δεσμεύτηκε να συνεχίσει να εργάζεται σταθερά σε αυτή την κατεύθυνση, κρατώντας τον Αλμυρό σταθερά στο χάρτη του πολιτισμού, υπηρετώντας τον σε όλες τις εκφάνσεις του με όρους σημερινούς, θέτοντας ωραίους στόχους. Κοντά στον πρωταρχικό της στόχο, αυτόν της ανάδειξης της ιστορίας, της αρχαιολογίας και της λαογραφίας της περιοχής Αλμυρού, θα υπάρξουν και άλλες εκδηλώσεις, όπως ενδιαφέρουσες ημερίδες, διαλέξεις, μαθήματα τοπικής ιστορίας, παρακολούθηση παραστάσεων σε αρχαία θέατρα και πολιτιστικές επισκέψεις και ταξίδια.
Η πρώτη εκδήλωση που προγραμματίστηκε για τη νέα χρονιά 2024, είναι η ομιλία της κυρίας Μαρίας Ευθυμίου, της διακεκριμένης καθηγήτριας Ιστορίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, που θα γίνει την Τρίτη 23 Ιανουαρίου με θέμα «Τα ισχυρά σημεία του Ελληνισμού στα 3.500 χρόνια της καταγεγραμμένης Ιστορίας του».
Για το Δ.Σ. της Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού «ΟΘΡΥΣ»
Ελένη Χ. Δημάκου