ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

Βίκτωρ Κων. Κοντονάτσιος
Πρόεδρος Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού «Όθρυς»

Νικόλαος Γιαννόπουλος

Ανιχνεύοντας την νεότερη ιστορία του Αλμυρού δύσκολα μπορεί να βρεθεί ισχυρότερη και λαμπρότερη προσωπικότητα από αυτήν του Νικόλαου Γιαννόπουλου του Ιωάννου. Η πολύπλευρη δραστηριότητά του, η σημαντικότατη προσφορά του και τα πολυάριθμα δημοσιεύματά του, πολλά από τα οποία δεν έχουν ακόμη εντοπισθεί, καθιστούν αδύνατη την προσπάθεια να περιγραφεί σ΄ ένα σύντομο δημοσίευμα η ζωή και το έργο του. Αποσπασματικές αναφορές μόνο μπορεί να γίνουν. Και αυτό θα τολμήσουμε. Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΔΥΟ ΖΕΡΕΛΙΑ, «ΟΙ ΟΦΘΑΛΜΟΙ ΤΟΥ ΔΙΟΣ»

Τὰ δύο Ζερέλια, οἱ «Ὀφθαλμοὶ  τοῦ Διὸς»

Ὅπως εἶναι βεβαιωμένο,  ἀπὸ τὶς  τοπικὲς ἀρχαιολογικὲς ἔρευνες καὶ ἀνασκαφές, ὁ νεολιθικὸς οἰκισμὸς ὁ ὁποῖος  ἱδρύθηκε καὶ ἀναπτύχθηκε στὸ «Καραντζάνταλι»  ἦταν λίγο ἀρχαιότερος  ἀπὸ τὸν νεολιθικὸ  οἰκισμὸ «Μαγοῦλα Ζερέλια», ὁ ὁποῖος βρισκόταν λίγο πιὸ πέρα  ἀπὸ αὐτόν, περίπου  ἕνα χιλιόμετρο.
Ὁ νεολιθικὸς οἰκισμὸς «Καραντζάνταλι» δημιουργήθηκε κατὰ τὴν Ἀρχαιότερη Νεολιθικὴ Ἐποχὴ, κάπου μεταξὺ τοῦ 6.700/6.500 καὶ τοῦ 5.800/5.600 π.Χ., ἐνῶ ὁ οἰκισμὸς Μαγοῦλα Ζερέλια πρέπει νὰ ἱδρύθηκε κάπου μεταξὺ τοῦ τέλους τῆς Ἀρχαιότερης καὶ τῆς ἀρχῆς τῆς  Μέσης Νεολιθικῆς Ἐποχῆς, κάπου μεταξὺ τοῦ 5.800/5.600 καὶ τοῦ 5.400/5.300 π.Χ., ἄν καὶ κάποιες τελευταῖες ἀρχαιολογικὲς ἔρευνες οἱ ὁποῖες πραγματοποιήθηκαν στὴ Μαγοῦλα Ζερέλια  ἀπὸ τὸ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ὁδηγοῦν σὲ ἀρχαιότερες ἀκόμα ἐποχές. Τὰ ἀρχαιολογικὰ εὑρήματα τῶν δύο αὐτῶν γειτονικῶν νεολιθικῶν οἰκισμῶν ὑποδεικνύουν ὅτι ὑπῆρξε  μία ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία οἱ δύο αὐτοὶ νεολιθικοὶ οἰκισμοὶ  συνυπῆρχαν. Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Η καταγωγή των Ελλήνων

                        Σχετικό και επιβεβαιωτικό της καταγωγής των Ελλήνων από τον Έλληνα, το γιο του Δευκαλίωνα και της Πύρρας, είναι και το παρακάτω χαρακτηριστικό απόσπασμα της αρχαιοελληνικής γραμματείας που μας βεβαιώνει ότι από τον Έλληνα, τον φιλοπόλεμο βασιλιά, γεννήθηκαν ο Δώρος, ο επώνυμος ήρωας των Δωριέων, ο Ξούθος, από τον οποίον αργότερα γεννήθηκαν ο Ίωνας, ο επώνυμος ήρωας των Ιώνων και ο Αχαιός, ο επώνυμος ήρωας των Αχαιών, και ο Αίολος, ο καβαλάρης πολεμιστής, ο επώνυμος ήρωας των Αιολέων, από τον οποίον και κατάγονταν οι βασιλιάδες που απένειμαν το δίκαιο ο Αθάμαντας, ο  Σίσυφος, ο Σαλμωνέας και ο Περιήρης:

«῞Ελληνος δὲ ἐγένοντο φιλοπτολέμου βασιλῆος

Δῶρός τε Ξοῦθός τε καὶ Αἴολος ἱππιοχάρμης.

Αἰολίδαι δ’ ἐγένοντο θεμιστοπόλοι βασιλῆες

Κρηθεὺς ἠδ’ ᾿Αθάμας καὶ Σίσυφος αἰολόμητις

Σαλμωνεὺς τ’ ἄδικος καὶ ὑπέρθυμος Περιήρης».[1]

Δηλαδή:

«Από τον Έλληνα, φιλοπόλεμο βασιλιά, έγιναν (γεννήθηκαν)    και ο Δώρος και ο Ξούθος και ο έφιππος μαχόμενος Αίολος.

Παιδιά του Αίολου ήταν οι δικαστές βασιλιάδες   Κρηθέας και Αθάμαντας και ο ποικιλόβουλος Σίσυφος     και ο άδικος Σαλμωνέας και ο ανδρείος Περιήρης» Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΣΕΙΣ ΝΤΟΠΙΩΝ ΑΛΜΥΡΙΩΤΩΝ ΚΑΙ ΞΕΝΩΝ ΠΑΡΟΙΚΩΝ ΤΩΝ ΔΥΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΛΜΥΡΩΝ

Σχέσεις   μεταξὺ  παροίκων καὶ ἐγχωρίων Ἁλμυριωτῶν

Παρὰ τὴν φαινομενικὴ δυναμικὴ κυριαρχία καὶ ἐξουσιαστικῆς μορφῆς παρουσία  τῶν ξένων παροίκων στὴν πόλη τοῦ Βυζαντινοῦ Ἁλμυροῦ καὶ τὴν  φαινομενικὴ ἀφάνεια καὶ ἀπουσία  τῶν ντόπιων κατοίκων τοῦ Ἁλμυροῦ, ἡ παρουσία  τῶν   γνησίων Ἁλμυριωτῶν, τοὐλάχιστον μερικῶν ἀπὸ αὐτούς, στὴν οἰκονομικὴ ζωὴ καὶ δραστηριότητα τῆς πόλης δὲν  ἦταν ἀσήμαντη.

Ἡ δυνατότητα τῆς οἰκονομικῆς ἀνάπτυξης τοῦ Ἁλμυροῦ  ἐξ ἄλλου εἶχε θεμελιωθεῖ πρὶν ἀκόμη ἐγκατασταθοῦν σ’ αὐτόν οἱ Βενετοί, οἱ Γενουάτες καὶ οἱ Πισάτες. Ἡ μετακίνηση  τοῦ κέντρου βάρους τῆς οἰκονομικῆς δραστηριότητας τῆς εὐρύτερης περιοχῆς τοῦ Ἁλμυροῦ ἀπὸ τὴν πόλη τῶν Φθιωτίδων Θηβῶν  στὴν πόλη τοῦ Ἁλμυροῦ ἦταν μία περαιτέρω δυναμικὴ ὤθηση στὴν προϋπάρχουσα ἐν ἐξελίξει ἀναπτυξιακὴ πορεία τοῦ Ἁλμυροῦ. Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΛΜΥΡΟΥ

Εἰσαγωγικὸ σημείωμα

Ἡ καταγραφὴ  τῆς τοπικῆς ἱστορίας τῆς εὐρύτερης περιοχῆς τοῦ Ἁλμυροῦ κατὰ τὴν περίοδο τῆς Βυζαντινῆς Ἐποχῆς εἶναι ἕνα ἰδιαιτέρως δύσκολο ἐπιχείρημα ἐξ αἰτίας τοῦ ὅτι  εἶναι πολὺ σπάνιες, ἕως σχεδὸν ἀνύπαρκτες, εἰδικὲς ἀξιόλογες σχετικὲς ἱστορικὲς πηγὲς ἀλλὰ καὶ προηγούμενες σημαντικὲς σχετικὲς ἐργασίες κάποιων ἄλλων ἐρευνητῶν.

Ἡ σημερινὴ «Περιοχὴ  τοῦ Ἁλμυροῦ», ἡ ὁποία βεβαίως δὲν  εἶχε αὐτὴν  τὴν ὀνομασία κατὰ τὴν Βυζαντινὴ Ἐποχή,  μέσα   στὴν  ἀπέραντη  ἔκταση τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, ἦταν μία ἐντελῶς ἀσήμαντη καὶ περιθωριακὴ ἐπαρχία. Πάρα πολὺ σπανίως τὰ καθαρῶς  τοπικὰ γεγονότα μιᾶς τόσο μικρῆς ἐπαρχιακῆς περιθωριακῆς, γιὰ τὴν ἐποχὴ ἐκείνη, περιοχῆς ἦταν ἀσήμαντα, ἤ μᾶλλον δὲν θεωροῦνταν  τόσο σημαντικά, γιὰ μία ἀπέραντη Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία καὶ γιὰ τοὺς ἱστοριογράφους τῆς Βυζαντινῆς Ἐποχῆς, ὥστε νὰ   ἐκτιμῶνται ὡς ἄξια προβολῆς, καταγραφῆς  καὶ εὐρύτερης γνωστοποίησής τους. Διαβάστε περισσότερα

Η εκδήλωση στο Γιαννοπούλειο Αρχαιολογικό Μουσείο Αλμυρού με θέμα: «Αναβιώνοντας το Παρελθόν – Ανιχνεύοντας το Παρόν»

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου 2024 η εκδήλωση στο Γιαννοπούλειο Αρχαιολογικό Μουσείο Αλμυρού που διοργάνωσε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας σε συνεργασία με τον Δήμο Αλμυρού και τη Φιλάρχαιο Εταιρεία Αλμυρού «Όθρυς» στα πλαίσια των εκδηλώσεων του θεσμού «Ευρωπαϊκές μέρες πολιτιστικής κληρονομιάς».

Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν τα οφέλη της σύνδεσης του Γιαννοπούλειου Αρχαιολογικού Μουσείου Αλμυρού και του περιβάλλοντος χώρου του (Παλιό Γυμνάσιο, Πινακοθήκη Δήμου Αλμυρού, Κυλινδρόμυλος Σαμαρίκου) από τη μια και επιλεγμένων αρχαιολογικών χώρων της περιοχής Αλμυρού από την άλλη (Ζερέλια, Άλος, Κάστρο Πτελεού), σε μια προσπάθεια δημιουργίας ενός δικτύου πολιτιστικών διαδρομών στην περιοχή του Αλμυρού. Το θέμα ανέδειξαν με τις ομιλίες τους οι αρχαιολόγοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας Βάσω Ροντήρη, Δέσποινα Ευσταθίου και Πασχάλης Σταντζούρης και ο αντιπρόεδρος της Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού «Όθρυς» Βασίλης Φυτιλής.  Διαβάστε περισσότερα

Η Φ.Ε.Α. «ΟΘΡΥΣ» συμμετέχει στον εορτασμό του θεσμού των «Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς»

Η Φ.Ε.Α. «Όθρυς» συμμετέχει και φέτος στον εορτασμό  του θεσμού των «Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς»  σε εκδήλωση  – Ημερίδα που διοργανώνει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας  στο Γιαννοπούλειο Αρχαιολογικό  Μουσείο Αλμυρού. Η εκδήλωση γίνεται σε συνεργασία με τον Δήμο Αλμυρού και τον ιστορικό μας σύλλογο.   Διαβάστε περισσότερα

Τα μέλη και οι φίλοι της Φ.Ε.Α. «ΟΘΡΥΣ» παρακολούθησαν στην Επίδαυρο τις «Βάκχες» του Ευρυπίδη

Γράφει η  ΕΛΕΝΗ Χ. ΔΗΜΑΚΟΥ – μέλος του Δ.Σ. της Φ.Ε.Α. ΟΘΡΥΣ

Την τραγωδία «Βάκχες» του Ευριπίδη, σε μετάφραση Γιώργου Χειμωνά και σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου, παρακολουθήσαμε στις 3 Αυγούστου, όλοι όσοι βρεθήκαμε στο υπέροχο Θέατρο της Επιδαύρου, στο πλαίσιο της καλοκαιρινής πολιτιστικής δράσης που διοργανώνει η Φιλάρχαιος Εταιρεία Αλμυρού «Όθρυς». Η εμπειρία άφησε τους χιλιάδες θεατές με ποικίλα συναισθήματα. Θα προσπαθήσω, με τη ματιά του απλού θεατή, να πω κάτι από τις εντυπώσεις που μου άφησε η παράσταση, αλλά και από μια γενικότερη προσέγγιση που έχω στην τέχνη. Διαβάστε περισσότερα

Γιατὶ οἱ μῦθοι κάποιων τόπων λησμονήθηκαν

Γιατί οι μύθοι κάποιων τόπων λησμονήθηκαν

Έπειτα από τα παραπάνω απομένει ως μόνη λογική απάντηση της φαινομενικής ανυπαρξίας μύθων σε κάποιους τόπους ότι και στους τόπους αυτούς, οι οποίοι δεν αναφέρονται στη μυθολογία, οι άνθρωποι μυθολόγησαν αλλά οι μύθοι τους δεν έγιναν γνωστοί ευρύτερα και λησμονήθηκαν.

Γιατί όμως οι μύθοι κάποιων περιοχών έγιναν γνωστοί, καταγράφηκαν και διαδόθηκαν ευρύτερα και τους γνωρίζουμε όλοι, ενώ οι μύθοι κάποιων άλλων περιοχών και κάποιων λαών σκεπάστηκαν από την αφάνεια; Γιατί οι μύθοι κάποιων τόπων λησμονήθηκαν; Διαβάστε περισσότερα

Τὸ «Πρωτεσιλάειο Ἱερὸ» καὶ ὁ Πρωτεσίλαος

                                                         Τὸ Πρωτεσιλάειο Ἱερὸ καὶ ὁ Πρωτεσίλαος

          Ἕνα ἄλλο ἱερὸ στὴν   περιοχὴ τοῦ  Ἁλμυροῦ, περίφημο καὶ αὐτὸ καὶ πολὺ σεβαστὸ καὶ εὐρύτερα γνωστό, ἦταν τὸ  «Πρωτεσιλάειο Ἱερό» τῆς Φυλάκης. Τὸ «Πρωτεσιλάειο Ἱερὸ»  ἦταν ἱερὸ ἀφιερωμένο καὶ αὐτὸ σ’ ἕναν «πρότερο» θεό, τὸν προολυμπιακὸ θεὸ Πρωτεσίλαο.

                Τὸ ἱερὸ τοῦ Πρωτεσιλάου τῆς Φυλάκης, τὸ  «Πρωτεσιλάειο Ἱερό», ἦταν ἕνα θρησκευτικὸ κέντρο, στὸ ὁποῖο συγκεντρώνονταν οἱ περίοικοι γιὰ νὰ προσκυνήσουν καὶ νὰ λατρεύσουν τὸν Πρωτεσίλαο, ἀλλὰ καὶ νὰ λάβουν μέρος, κυρίως οἱ νεότεροι,  στοὺς ἀθλητικοὺς ἀγῶνες οἱ ὁποῖοι  γίνονταν κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ἐορτασμοῦ καὶ τῆς πανηγυρικῆς καὶ λατρευτικῆς αὐτῆς λαΐκῆς σύναξης. Οἱ ἀγῶνες αὐτοὶ ἦταν γυμνικοὶ  ἀγῶνες  καὶ οἱ ἀθλητές, πρὶν λάβουν μέρος  στοὺς ἀγῶνες, ἐπισκέπτονταν καὶ προσκυνοῦσαν στὸ Πρωτεσιλάειο Ἱερὸ ζητῶντας τὴν βοήθεια τοῦ θεοῦ Πρωτεσίλαου.

                  Οἱ προσκυνητὲς καὶ οἱ πανηγυριστὲς καὶ ὅλοι οἱ κάτοικοι τῆς περιοχῆς τῆς Φυλάκης οἱ ὁποῖοι συγκεντρώνονταν στὸ ἱερὸ αὐτὸ πίστευαν ὅτι ὁ Πρωτεσίλαος  εἶχε τὴν  δύναμη νὰ γιατρεύει τὶς  ἀρρώστιες, ἀλλὰ καὶ νὰ βοηθάει τοὺς ἀθλητὲς κατὰ τὴν συμμετοχή τους στοῦς ἀγῶνες.. Διαβάστε περισσότερα